5-HTP (5-Hydroksytryptofan)

Mechanizm powstawania pozytywnego nastroju jest związany w bardzo dużym stopniu z właściwym poziomem serotoniny (przekaźnik nerwowy/neurotransmiter) w mózgu.
Serotonina nie może być suplementowana, ponieważ nie przenika przez barierę krew-mózg.
5-hydroksytryptofan jest naturalnie występujacym aminokwasem uzyskiwanym z nasion krzewu rosnącego we wschodniej i centralnej Afryce o nazwie Griffonia simplicifolia, który podawany doustnie jest prekursorem serotoniny (związkiem, z którego powstaje serotonina) w organiźmie.
5-HTP przenika barierę krew-mózg i jego doustna suplementacja prowadzi do zwiększonej obecności tego neurotransmitera w mózgu.
Stosowanie go może prowadzić do uzyskania właściwych poziomów serotoniny w wyniku uzupełnienia/suplementacji - w przeciwieństwie do leków recepturowych zwiększających poziom serotoniny poprzez różnego typu manipulacje wpływające na poziom tego przekaźnika w ośrodkowym układzie nerwowym.

L-tryptofan ----[1]----> 5-hydroksytryptofan ----[2]----> serotonina

          l                                                                                    l

        [3]                                                                                 [4]

          l                                                                                     l

         \/                                                                                    \/

      szlak kynureninowy                                                     melatonina

Na rynku suplementów są dostępne 2 rodzje tryptofanu: L-tryptofan i 5-hydroksytryptofan.
5-HTP nie ma zazwyczaj w codziennym jedzeniu, L-tryptofan występuje natomiast w sporych ilościach na przykład w mięsie indyka, kurczaka, tofu.
L-tryptopfan był używany w USA jako suplement diety od końca lat pięćdziesiątych dwudziestego wieku jako środek łagodzący objawy depresji, ułatwiający zaśnięcie, łagodzący objawy okołomiesiączkowe i działający przeciwbólowo. Był on także dodawany do pokarmu dla niemowląt i do mieszanek służących do dożylnego odżywiania.
Dziesiątki milionów ludzi na całym świecie korzystało w ten sposób z L-tryptofanu, dużo mniej natomiast z 5-hydroksytryptofanu, kłóry był w tamtych czasach bardzo drogim suplementem diety.
5-HTP używany był często dopiero w sytuacji, kiedy badanie płynu mózgowo - rdzeniowego wskazywało na niską własną produkcję serotoniny.
Pod koniec lat osiemdziesiątych pojawił się powód, na podstawie którego na wiele lat zakazano sprzedaż suplementów z tryptofanem w Stanach Zjednoczonych.
Producent z Japonii, który dostarczał około 50% suplementów z L-tryptofanem na rynek amerykański zmienił wtedy metodę produkcji tego suplementu na tańszą. Spowodowało to, że pojawiły się w nim zanieczyszczenia prawdopodobnie powodujące u średnio 1 osoby na 250 zażywających taki zanieczyszczony suplement zespół chorobowy nazywany EMS (Eosinophilia - Myalgia Syndrome).
Chore osoby miały wysoką gorączkę, bóle mięśniowe i stawowe, obrzęki kończyn, wykwity skórne, problemy z oddychaniem i osłabienie ogólne.
Powyższe objawy były związane ze znacznie zwiększoną ilością eozynofili (leukocytów kwasochłonnych) we krwi charakteryzujących się dużą zawartością histaminy i innych substancji odpowiedzialnych za rozwój procesów zapalnych i alergicznych.
W czasie epidemii EMS związanej z zanieczyszczonym L-tryptofanem (przede wszystkim w okresie od pażdziernika 1989 do czerwca 1993) zanotowano 1511 przypadków zachorowań w Stanach Zjednoczonych, zmarło co najmniej 36 osób.
Dotychczasowa analiza tych wydarzeń wskazuje, że do rozwoju EMS potrzebne są dwie współistniejące ze sobą sytuacje:
- kontakt ze skażonym suplementem tryptofanu,
- predyspozycja osoby, która może zachorować na EMS z powodu niewłaściwej aktywacji szlaku kyneruninowego (->schemat) zachodzącej w organiźmie takiej osoby i prawdopodobnie uwarynkowanej genetycznie, epigenetycznie lub związanej z innymi niedoborami i zaburzeniami metabolicznymi.
Jeśli obie te sytuacje nie występują jednocześnie, do rozwoju EMS z powodu zanieczyszczeń L-tryptofanu nie powinno dojść, tak jak stało się to u bardzo wielu osób, które brały taki suplement i nie zachorowały (około 249/250 osób). Znane też są przypadki rozwoju EMS u osób, które nie brały żadnych suplementów. Jest tak prawdopodobnie z powodu niewłaściwej aktywacji u tych osób szlaku kynureninowego i nieproporcjonalnych przemian w tym kierunku L-tryptofanu dostarczanego w diecie (kierunek numer [3] metabolizmu L-tryptofanu na powyższym schemacie).
5-hydroksytryptofan nie powinien więc wywoływać EMS (mimo potencjalnych zanieczyszczeń), ponieważ jego losy w organiźmie nie są połączone ze szlakiem kynureninowym i mimo tego, że nie zanotowano przypadków tej choroby ewidentnie powiązanych z 5-HTP, został on razem z L-tryptofanem na kilka lat wycofany z rynku suplementów w Stanach Zjednoczonych.
Łatwo oczywiście jest sobie wyobrazić, że obszar działalności L-tryptofanu i 5-HTP został w tym okresie całkowicie opanowany przez leki farmaceutyczne.
Suplementy z 5-HTP są znowu dostępne w USA od 1994 roku, natomiast L-tryptofan jest dostępny w sprzedaży od mniej więcej 2001 roku.
W licznych badaniach klinicznych 5-hydroksytryptofan (który jest "mocniejszy" od L-tryptofanu) był tak samo lub bardziej skuteczny od "konkurencyjnych" syntetycznych farmaceutyków. Miał jednocześnie dużo rzadsze i łagodniejsze niekorzystne działania uboczne.
Z powodu przykrych doświadczeń spowodowanych potencjalnymi zanieczyszczeniami suplementów tryptofanu, należy zwracać uwagę na solidność ich producenta.
Suplementy z 5-HTP są dużo rzadziej zanieczyszczone. 5-hydroksytryptofan nie jest też powiązany metabolicznie ze szlakiem kynureninowym, tak jak L-tryptofan (->schemat).
Wchłania się dobrze (w około 70 procentach) a przewodu pokarmowego i z łatwością przenika barierę krew - mózg.
Nie można tego samego powiedzieć o L-tryptofanie, którego absorbcja w jelitach i transport przez barierę krew - mózg uzależniony jest od specjalnej molekuły transportującej (L-tryptofan konkuruje o nią z innymi aminokwasami).
W procesie naturalnego powstawania serotoniny w organiźmie bardzo istotny jest etap przejścia L-tryptofanu w 5-hydroksytryptofan (przemiana numer [1] na powyższym schemacie). Jest to reakcja uzależniona od hydrolazy tryptofanowej, której działanie jest hamowane w przypadku niedoboru magnezu, witaminy B6 lub w przypadku stresu i insulinooporności.
W tych sytuacjach wzmaga się aktywność oksygenazy tryptofanowej, która powoduje większe niż potrzeba przejście L-tryptofanu w kierunku szlaku kynureninowego (kierunek numer [3] na schemacie - zamiast kierunek [1]).
L-tryptofan może wtedy wzmagać stres oksydacyjny w organiźmie.
5-HTP jest z kolei zawsze uważany za związek antyoksydacyjny.
Tłumaczy to, dlaczego w czasie epidemii EMS osoby biorące razem z L-tryptofanem preparaty multiwitaminowe (witamina B6 i magnez promują właściwy/zdrowy kierunek szlaków metabolicznych) rzadziej zapadały na tą dolegliwość i ewentualny przebieg EMS był u nich łagodniejszy. Nie ma też ani jednego ewidentnego przypadku zachorowania u kogoś kto zażywał 5-HTP (a nie L-tryptofan).
Z powodu większego bezpieczeństwa w stosowaniu oraz większej skuteczności (niż L-tryptofan) promujemy na naszym portalu i szerzej opisujemy tylko 5-HTP.

---

Suplement diety 5-hydroksytryptofan (5-HTP) jest stosowany w następujących sytuacjach, w których problem zdrowotny w dużym stopniu wynika z niedoboru serotoniny:

DEPRESJA I INNE ZABURZENIA NASTROJU

Pierwsze badania kliniczne dotyczące 5-HTP były przeprowadzone w Japonii na początku lat siedemdziesiątych dwudziestego wieku.
Analiza ich rezultatów wskazywała, że suplement ten powodował u osób z depresją szybką poprawę (w czasie krótszym niż 2 tygodnie, często nawet w ciągu 3-7 dni) (2,7) lub kompletne ustąpienie objawów u ponad 70% badanych. Nie zaobserwowano przy tym istotnych działań ubocznych.
Ważnym wnioskiem wynikającym z tych badań było również to, że 5-hydroksytryptofan pomógł od 35% do 50% osób, u których nie były skuteczne żadne farmaceutyczne środki antydepresyjne i elektrowstrząsy (2,5,6).
Szybkość działania 5-HTP jest większa niż w przypadku syntetycznych leków na depresję, które zaczynają zmieniać chemię mózgu w sposób odczuwalny dla ludzi z zaburzeniami nastroju w czasie 2-4 tygodni (2).
Im dłużej ktoś zażywa 5-HTP, tym lepsze są resultaty takiej suplementacji (2) i tym mniej nasilone są ewentualne działania uboczne.
W przypadku lekarstw farmaceutycznych jest inaczej. Im dłużej są stosowane, tym bardziej możliwe są działania uboczne i są wtedy bardziej nasilone. Jednocześnie leki na depresję nie są czymś, co można z dnia na dzień przestać zażywać. Nagłe ich odstawienie grozi pogorszeniem depresji i nawet samobójstwem.
Stąd bierze się zastosowanie suplementów z 5-HTP w okresie odstawiania leków farmaceutycznych oraz w celu łagodzenia zaburzeń nastroju w czasie odstawiania innych substancji uzależniających oraz nałogowych zachowań (n.p.: rzucanie palenia papierosów, odstawienie alkoholu).

---

(1) Physician's Desk Reference for Herbal Medicines, 4th Edition
2007, Thomson Healthcare Inc. at Montvale, NJ

(2) The Encyclopedia of Natural Medicine, 3rd Edition
Michael T. Murray, N.D.
Joseph Pizzorno, N.D.
Atria books, 2012

(3) Solve It with Supplements: The Best Herbal and Nutritional Supplements to Help Prevent and Heal More than 100 Common Health Problems
Robert A. Schulman, MD
Carolyn Dean, MD, ND
Rodale Inc, 2007

(4) The American Pharmaceutical Association Practical Guide To Natural Medicines
Andrea Peirce, wstęp: Andrew T. Weil, MD
1999 by The Stonesong Press, Inc.

(5) J Psychiatr Res. 1975 Nov;12(3):177-87.
Effect of l-5-hydroxytryptophan on brain monoamine metabolism and evaluation of its clinical effect in depressed patients.
Takahashi S, Kondo H, Kato N.

(6) Folia Psychiatr Neurol Jpn. 1974;28(2):93-100.
Subtype of affective psychoses classified by response on amineprecursors and monoamine metabolism.
Fujiwara J, Otsuki S.

(7) Folia Psychiatr Neurol Jpn. 1978;32(2):223-30.
Clinical evaluation of 5-hydroxy-L-tryptophan as an antidepressant drug.
Nakajima T, Kudo Y, Kaneko Z.




Opracowane przez dietmoderators.com na podstawie wyżej wymienionych źródeł