Melisa lekarska
(ang. lemon balm)
MELISA LEKARSKA (Melissa officinalis, ang. lemon balm)
jest uważana za zioło o działaniu uspokajającym.
Jej liście używane były
już w średniowieczu jako środek przeciwlękowy, nasenny, redukujący
stres a także zwiększający apetyt
i
zmniejszający objawy niestrawności takie jak
kolki i wzdęcia.
Melissa officinalis jest źródłem olejków eterycznych, których dużą
część stanowią terpeny (w tym eugenol). Zawiera też flawonoidy i kwasy fenolowe
oraz oczywiście wiele innych znanych i nieznanych związków chemicznych.
Preparaty melisy stosowane zewnętrznie przynosiły ulgę w przypadku zakażeń
wirusami Herpes pierwszego i drugiego typu. Stwierdzono również aktywność tego
zioła w stosunku do wirusa HIV, niektórych bakterii (Listeria monocytogenes
i Staphylococcus aureus) i grzybów.
W jednym z badań klinicznych wykazano, że już jednorazowe doustne dawki ekstraktu
z melisy zmniejszały negatywny wpływ laboratoryjnie wywołanego stresu na nastrój
i wydajność umysłową człowieka (1).
W demencji wskazującej na chorobę Alzheimera
obserwuje się pobudzenie psychoruchowe
(ang. agitation), z którym leczenie konwencjonalne próbuje radzić sobie
przy pomocy recepturowych syntetycznych leków antypsychotycznych.
Zauważono, że ludzie z demencją są bardziej narażeni na udary mózgowe (ang. stroke) niż osoby bez tej dolegliwości,
w czasie kiedy zażywają tego typu leki, szczególnie w przypadku stosowania atypowych leków antypsychotycznych
(leki antypsychotyczne drugiej generacji) (9). W tej chwili najbardziej popularnym z nich wydaje się
związek chemiczny o nazwie Quetiapine (Seroquel).
Dlatego zwrócono uwagę na melisę jako uważane za bardzo
bezpieczne, znane od dawna zioło o działaniu przeciwlękowym,
uspokajającym oraz redukującym negatywny wpływ stresu (1).
Melisa ma także aktywność biologiczną istotną do regulowania objawów choroby
Alzheimera, ponieważ ustalono, że hamuje acetylocholinoesterazę (7).
Ma więc działanie, na którym opierają się podstawowe leki konwencjonalne
na tą chorobę (takie jak Donepezil/Aricept i Rivastigmine/Exelon) i bardzo wiele
innych pozytywnych działań (na przykład działanie antyoksydacyjne), które nie występują
w przypadku stosowania syntetycznych farmaceutyków.
Badano wpływ melisy na ludzi z demencją podczas doustnego stosowania oraz
w przypadku aromaterapii jej olejkami eterycznymi.
Uzyskano dobre rezultaty przy stosowaniu wewnętrznym. Ekstrakt z melisy
miał pozytywny wpływ na funkcje poznawcze i zmniejszenie pobudzenia
psychoruchowego u osób z łagodną lub średnio zaawansowaną demencją (6).
W innym badaniu klinicznym osiągnięto podobne rezultaty przy pomocy
aromaterapii (5). Można się jednak natknąć w literaturze naukowej na rezultaty
badań, w których aromaterapia olejkami eterycznymi melisy przynosiła pozytywne
rezultaty w takim samym stopniu jak stosowanie doustne Donepezilu (Aricept) i
aromaterapia przy pomocy placebo oraz placebo doustnie (8).
Konkluzją autorów tej pracy naukowej jest pogląd,
że to nie aromaterapia czy Donepezil ale interakcja z chorym na demencję spowodowała
obserwowane pozytywne rezultaty.
Nieznane mi są wyniki podobnych badań kwestionujące skuteczność melisy
lekarskiej stosowanej doustnie.
Trzeba niewątpliwie zwrócić uwagę
na to, jak istotna jest właściwa interakcja z osobą cierpiącą na demencję i chorobę Alzheimera (8).
Jest to często trudne zadanie z powodu zaburzeń kognitywnych
i pobudzenia psychoruchowego takich osób, którym trudno opanować swoje
zdenerwowanie, lęk i wpływ na ich nastrój depresji (która prawie zawsze towarzyszy demencji),
co objawia się często agresywnymi, nieprzyjaznymi
zachowaniami chorych na chorobę Alzheimera w stosunku do otoczenia.
Interakcja z chorym na demencję wymaga zrozumienia tego mechanizmu
oraz bardzo dużej cierpliwości. Zioło melisy może być pomocne w opanowaniu
negatywnych zachowań ludzi z demencją ale właściwe traktowanie takich osób
jest być może ważniejsze niż jakiekolwiek lekarstwa w kontrolowaniu pobudzenia
psychoruchowego.
Melisa lekarska może być pomocnym środkiem w
przypadku nadczynności tarczycy, ponieważ
zauważono jej hamujące działanie w stosunku do sygnałów hormonalnych z mózgu, które występują
w przypadku nadmiernego pobudzenia tego gruczołu endokrynnego (4).
Jednocześnie melisa nie powoduje niedoczynności tarczycy w przypadku jej
normalnego hormonalnego funkcjonowania.
Melisa lekarska jest uważana za bardzo bezpieczną roślinę leczniczą
przy stosowaniu zalecanych dawek (1,2,3,4,5,6,7,8).
Olejki eteryczne z melisy są przeciwwskazane u osób z jaskrą,
ponieważ zauważono, że mogą wtedy zwiększać ciśnienie
wewnątrz gałki ocznej (3). Preparaty tego zioła mogą też wywołać
objawy uczulenia (zaczerwienienie, swędzenie skóry,
wysypka, pokrzywka, problemy z oddychaniem, uczucie ciasnoty w klatce piersiowej lub w gardle,
puchnięcie, zaburzenia świadomości).
W przypadku wystąpienia takich objawów należy pilnie
zwrócić się o pomoc medyczną, tak jak w przypadku uczulenia z każdego innego powodu.
Preparaty melisy mogą nasilać działanie innych ziół i leków recepturowych działających
nasennie. Mogą również nasilać działanie leków i innych substancji hamujących
hormony tarczycowe.
|
Melisa lekarska jest ziołem dobrze znanym w Polsce. Pamiętam, że herbata z niej była dla mnie bardzo
przydatnym środkiem relaksującym w czasie studiów w wydziale lekarskim już w latach osiemdziesiątych.
Nie ma więc prawdopodobnie potrzeby, żeby sprowadzać to zioło ze Stanów Zjednoczonych i płacić za jego przesłanie. Jednak może tak być w sytuacji, kiedy ktoś wolałby przyjmować wystandaryzowane określone ilości melisy o sprawdzonej aktywności biologicznej i chciałby, żeby był to wysokiej klasy produkt renomowanej firmy. Łatwiej jest podać choremu na demencję kapsułkę, niż skłonić do wypicia herbaty ziołowej. Łatwiej też jest w ten sposób kontrolować ilość substancji przyjmowanych doustnie. W naszym sklepie są trzy produkty zawierające melisę lekarską. Produkt Nature's Way zawiera sproszkowane liście melisy lekarskiej w ilości 490 mg w każdej kapsułce. Jest to niedrogi produkt solidnej firmy. Lemon Balm force to w tej chwili najprawdopodobniej najlepszy dostępny preparat melisy lekarskiej. Zawiera wyciąg superkrytyczny oraz wodny i alkoholowy tego zioła. Producentem jest jeden z najlepszych producentów preparatów ziół i suplementów w świecie - New Chapter. Każda kapsułka żelowa Lemon Balm force zawiera najwięcej biologicznie aktywnych substancji (pełne spektrum), które może zawierać produkt tego typu. Są one też w tych samych proporcjach, w jakich występują w używanych do produkcji liściach melisy. Metoda superkrytyczna nie używa żadnych rozpuszczalników chemicznych i posługuje się dwutlenkiem węgla. Pozwala ona uzyskać zagęszczony wyciąg, który zawiera taką ilość substancji czynnych, jaka jest w ilości liści melisy około 200 razy większej. Niestety produkt New Chapter jest droższy od preparatów melisy nie wymagających użycia tak zaawansowanej technologii w ich otrzymaniu. Melisa lekarska jest też jednym ze składników Zyflamendu Nighttime, innego preparatu ziołowego oferowanego przez New Chapter. Poświęciliśmy mu osobny rozdział, do którego prowadzi osobna belka nawigacyjna (z lewej strony). Zyflamend Nighttime może być skutecznym i bezpiecznym preparatem pomagającym w uzyskaniu dobrej jakości snu. Natomiast melisa lekarska (osobno) wydaje się być bardziej wskazana w pobudzeniu psychoruchowym, również jako zioło pomagające w koncentracji, zmniejszające zły wpływ stresu na nasze życie i nasz nastrój. |
 100 kapsułek Producent: Nature's Way Products Inc. Springville, UT, USA Skład każdej kapsułki: melisa lekarska (liście): 490 mg Inne składniki: żelatyna Sugerowane dawkowanie: 3 kapsułki dziennie, najlepiej z jedzeniem Cena: $6.50  30 kapsułek żelowych Producent: New Chapter, Brattleboro, VT, USA Skład każdej kapsułki: melisa lekarska (Melissa officinalis)(liście) roztwór wodny i alkoholowy: 200 mg melisa lekarska (Melissa officinalis)(liście) roztwór superkrytyczny: 100 mg Inne składniki: olej z oliwek z pierwszego tłoczenia, żółty wosk pszczeli Ściana kapsułki: żelatyna (halal), roślinna gliceryna, woda i karob Sugerowane dawkowanie: jedna kapsułka żelowa dziennie z jedzeniem Cena: $24.50  |
(1) Psychosom Med. 2004 Jul-Aug;66(4):607-13.
Attenuation of laboratory-induced stress in humans after acute administration of Melissa officinalis (Lemon Balm).
Kennedy DO, Little W, Scholey AB.
Human Cognitive Neuroscience Unit, Division of Psychology, University of Northumbria, Newcastle upon Tyne NE1 8ST, UK.
(2) http://www.umm.edu/altmed/articles/lemon-balm-000261.htm
(3) http://www.livestrong.com/article/144038-lemon-balm-side-effects/
(4) Solve It with Supplements: The Best Herbal and Nutritional Supplements to Help Prevent and Heal More than 100 Common Health Problems
Robert A. Schulman, MD
Carolyn Dean, MD, ND
2007, Rodale Inc.
(5) J Clin Psychiatry. 2002 Jul;63(7):553-8.
Aromatherapy as a safe and effective treatment for the management of agitation in severe dementia: the results of a double-blind, placebo-controlled trial with Melissa.
Ballard CG, O'Brien JT, Reichelt K, Perry EK.
Wolfson Research Centre, Newcastle General Hospital, Institute for Ageing and Health, Newcastle upon Tyne, United Kingdom.
(6) J Neurol Neurosurg Psychiatry. 2003 Jul;74(7):863-6.
Melissa officinalis extract in the treatment of patients with mild to moderate Alzheimer's disease: a double blind, randomised, placebo controlled trial.
Akhondzadeh S, Noroozian M, Mohammadi M, Ohadinia S, Jamshidi AH, Khani M.
Roozbeh Psychiatric Hospital, Tehran University of Medical Sciences, Tehran, Iran.
(7) Bioorg Med Chem. 2009 Jan 15;17(2):867-71. Epub 2008 Nov 20.
Acetylcholinesterase inhibitory guided fractionation of Melissa officinalis L.
Dastmalchi K, Ollilainen V, Lackman P, Boije af Gennäs G, Dorman HJ, Järvinen PP, Yli-Kauhaluoma J, Hiltunen R.
Division of Pharmaceutical Biology, Faculty of Pharmacy, University of Helsinki,
PO Box 56 (Viikinkaari 5E), Helsinki FIN-00014, Finland.
(8) Dement Geriatr Cogn Disord. 2011;31(2):158-64. Epub 2011 Feb 19.
A double-blind placebo-controlled randomized trial of Melissa officinalis oil and donepezil for the treatment of agitation in Alzheimer's disease.
Burns A, Perry E, Holmes C, Francis P, Morris J, Howes MJ, Chazot P, Lees G, Ballard C.
Mental Health and Neurodegeneration, Age Psychiatry, University of Manchester, Manchester, UK.
(9) BMJ. 2008 Aug 28;337:a1227. doi: 10.1136/bmj.a1227.
Exposure to antipsychotics and risk of stroke: self controlled case series study.
Douglas IJ, Smeeth L.
Department of Epidemiology and Population Health, London School of Hygiene and Tropical Medicine, London, UK.
Napisane przez dietmoderators.com na podstawie własnych doświadczeń oraz licznej literatury medycznej w języku angielskim.